Ελένη Μπασδάρα αφηγήτρια παραμυθιών | Συνέντευξη | Cityportal.gr

21/05/2025 - 18:13

Αφήγηση - παραμύθια

Ένα θεατράκι σε μια πλατεία. Ένας κύκλος από καρέκλες σε μια σχολική αίθουσα. Κάπου, μια γυναίκα κάθεται με βλέμμα ήσυχο, αλλά προσηλωμένο. Όταν αρχίζει να μιλά, όλα αλλάζουν. Βλέπεις το φως να γλιστρά μέσα από τα φύλλα ενός παλιού δάσους, νιώθεις την ανάσα του λύκου πίσω από τη στροφή, ακούς το γέλιο του παιδιού που ξαναβρίσκει το θαύμα. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μιλούν απλώς με λέξεις — αφηγούνται με την ψυχή. Κι όταν τους ακούς, δεν ακούς απλώς μια ιστορία, δεν παρακολουθείς μόνο ένα παραμύθ. Η Ελένη Μπασδάρα αφηγήτρια παραμυθιών είναι μία από τις πιο ζωντανές, ουσιαστικές και πολυσχιδείς παρουσίες στον χώρο της προφορικής αφήγησης στην Ελλάδα.

Γιατί η Ελένη δεν είναι απλώς αφηγήτρια. Είναι μια γυναίκα που ζει στη Θεσσαλονίκη και έχει αφιερώσει τη ζωή της στο να ξυπνά, να εμπνέει και να θεραπεύει μέσα από τις ιστορίες. Από το 2014 και μετά, η φωνή της έχει ταξιδέψει σε πλατείες, σχολεία, βιβλιοθήκες, θέατρα και φεστιβάλ, δημιουργώντας έναν διάλογο ανάμεσα στην παράδοση και το σήμερα.

Ιδρυτικό μέλος της ΑΜΚΕ Αφηγηματικά Δρώμενα και Γενική Γραμματέας του Σ.ΕΠ.ΑΦ.Ι., η Ελένη δεν περιορίζεται στη σκηνή — δρα, σχεδιάζει, συντονίζει, επιμελείται και οραματίζεται. Δημιουργεί προγράμματα που δίνουν φωνή στα παιδιά, στους νέους, στους εκπαιδευτικούς — αλλά και σε όσους δεν είχαν ποτέ φωνή.

Η συμβολή της στη Λέσχη Αφήγησης Θεσσαλονίκης και η συμμετοχή της στο European Fairy Tale Route ενισχύουν τη διάσταση της δουλειάς της. Για την Ελένη, το παραμύθι δεν είναι απλώς τέχνη: είναι πολιτισμική πράξη, εργαλείο ενδυνάμωσης, κοινωνική γέφυρα, και, κυρίως, ένας τρόπος να παραμείνουμε ανθρώπινοι.

«Μια φορά κι έναν καιρό…» Ελένη Μπασδάρα αφηγήτρια παραμυθιών 

Στη συνέντευξη που ακολουθεί, μας ανοίγει την πόρτα του κόσμου της. Μιλά για το πώς γεννήθηκε η σχέση της με την αφήγηση, για τα βιώματα που τη διαμόρφωσαν, για τις αληθινές ιστορίες πίσω από τα φανταστικά πλάσματα. Κι αν την ακούσετε προσεκτικά —ανάμεσα στις λέξεις της— ίσως διακρίνετε τον ήχο ενός παλιού κουδουνιού∙ εκείνου που χτυπά όταν ξεκινά ένα παραμύθι.

Έχετε δημιουργήσει δικά σας πρωτότυπα παραμύθια; Αν ναι, πώς διαφέρει η διαδικασία δημιουργίας από την ερμηνεία παραδοσιακών ιστοριών;

Ναι, έχω συμμετάσχει σε δύο συλλογές παραμυθιών, στα οποία δοκίμασα να δημιουργήσω ιστορίες που ακολουθούν τη δομή και τη λογική των παραδοσιακών παραμυθιών. Όμως, με ειλικρίνεια θα σας πω, πως δεν είναι το ίδιο αποτέλεσμα.

Τα λαϊκά παραμύθια κουβαλούν μια εσωτερική δύναμη — μια σοφία που έχει χτιστεί μέσα στους αιώνες, μέσα από τα στόματα πολλών ανθρώπων. Ξεκινούν πάντα με το γνώριμο «Μια φορά κι έναν καιρό…» και χωρίς να το καταλάβεις, φτάνουν κατευθείαν στην καρδιά.

Η δημιουργία ενός πρωτότυπου παραμυθιού είναι μια απόπειρα να αγγίξεις αυτό το άχρονο βάθος. Είναι μια όμορφη διαδικασία, αλλά ποτέ δεν έχει την ίδια πυκνότητα, ούτε την ίδια αντοχή στον χρόνο όπως εκείνα τα παραμύθια που γεννήθηκαν συλλογικά, μέσα από την ανάγκη του κάθε λαού να δώσει νόημα τον κόσμο.

Όταν αφηγούμαι ένα παραδοσιακό παραμύθι, νιώθω πως η ψυχή μου βυθίζεται στο άπειρο. Είναι σαν να αφουγκράζομαι βαθιά μέσα μου μια αρχαία ανάσα — την ανάσα των προγόνων, των ανθρώπων που κουβάλησαν αυτές τις ιστορίες πριν από εμένα,

Εκείνη τη στιγμή, δεν θέλω να αλλάξω πολλά πράγματα.. Θέλω να μεταφέρω το παραμύθι σχεδόν αυτούσια στον ακροατή, όπως μου παραδόθηκε, με όλη του τη δύναμη, τη σιωπή και τη συγκίνηση. Είναι μια σχέση εμπιστοσύνης και βαθιάς σύνδεσης, ένας διάλογος ψυχής με ψυχή.

Πώς συνδυάζεται η αφήγηση παραμυθιών με εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά, ειδικά σε σχολεία ή βιβλιοθήκες; Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;

Η αφήγηση παραμυθιών μπορεί να συνδυαστεί με ποικίλους τρόπους μέσα σε εκπαιδευτικά προγράμματα. Τα παραμύθια είναι ευέλικτο και εύπλαστο υλικό στα χέρια των εκπαιδευτικών· και πιστεύω πως μπορούν να αξιοποιηθούν σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, αλλά και μέσα στους χώρους των βιβλιοθηκών, αρχικά ο εκπαιδευτικός στόχος μπορεί να είναι μικρός ή κάθε φορά να αλλάζει ώστε να προσαρμόζονται στις ανάγκες των παιδιών.

Το παραμύθι μπορεί να γίνει αφορμή για να μιλήσουμε για τις εποχές, τα συναισθήματα, τη διαφορετικότητα, τις κοινωνικές δεξιότητες ή ακόμα και για έννοιες της φυσικής ή της μαθηματικής σκέψης. Το σημαντικό είναι να υπάρχει ένα πλούσιο ρεπερτόριο παραμυθιών, ώστε να μπορείς να επιλέξεις το κατάλληλο παραμύθι για κάθε περίσταση.

Θυμάμαι, όταν έκανα τα πρώτα μου βήματα, είχα την τύχη να κάνω πρακτική στην Περιφερειακή Δημοτική Βιβλιοθήκη, με το πρόγραμμα «Με τους μήνες συντροφιά, ζωντανεύω παραμύθια». Ερχόταν περίπου 15 παιδιά κάθε φορά και μαζί τους αφηγούμουν, παίζαμε, ζωγραφίζαμε. Τα παιδιά απολάμβαναν την στιγμή αλλά και εγώ το ίδιο. Έπαιρνα πολλή χαρά από τα μάτια και τα γέλια τους. Είναι μια ανάμνηση μου έδειξε όμως το δρόμο πως λειτουργούν τα παραμύθια μέσα σε οργανωμένο πλαίσιο

Έχετε εργαστεί με ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Πώς ανταποκρίνονται αυτές οι ομάδες στα παραμύθια σε σύγκριση με τα υπόλοιπα παιδιά – άτομα που σας παρακολουθούν

Για μένα, κάθε αφήγηση είναι ένα ταξίδι. Έχει αγωνία, προετοιμασία, δημιουργία και προσμονή. Όποια κι αν είναι η ηλικιακή ή η κοινωνική ομάδα στην οποία απευθύνομαι, πάντα λίγο πριν ξεκινήσω, η ίδια σκέψη περνά από το μυαλό μου: Θα τα καταφέρω σήμερα;

Δεν έχει τόσο σημασία ποιον έχεις απέναντί σου — αυτό που μετρά είναι να μπορείς να προσαρμόζεσαι κάθε φορά στη συνθήκη. Φυσικά μπορεί κάποιοι συνάνθρωποι μας να εκφράζονται διαφορετικά ή να έχουν ανάγκη από περισσότερη φροντίδα, ησυχία, ή χώρο. Αλλά το ουσιαστικό μέρος δεν αλλάζει καθόλου και εκεί χτίζεται η σχέση, μοιράζεται το συναίσθημα, αναπνέει το παραμύθι.

Δεν θα πω ότι όλες οι αφηγήσεις είναι τέλειες — και δεν χρειάζεται να είναι. Υπάρχουν πάντα εκπλήξεις, αστοχίες ή μικρά απρόοπτα. Αυτό όμως δεν σχετίζεται τόσο με την ηλικία ή την κοινωνική ομάδα, όσο με την ανθρώπινη συνθήκη της ίδιας της αφήγησης. Και σε αυτό το απρόβλεπτο, στηρίζεται η τέχνη του παραμυθά να εντάξη τις αστοχίες μέσα στην αφήγηση του.

Ποια είναι η αντίδραση που παρατηρείτε στους εκπαιδευτικούς στα εργαστήρια που οργανώνεται; Βλέπετε αλλαγές στη χρήση των παραμυθιών στην τάξη μετά την επαφή μαζί σας;

Στην αρχή, η αντίδραση είναι συνήθως ενθουσιώδης. Πολλοί εκπαιδευτικοί λένε: «Δεν φανταζόμασταν τι βάθος κρύβουν τα παραμύθια!» Υπάρχει μια έκδηλη αίσθηση ανακάλυψης, μια γνήσια συγκίνηση απέναντι σε κάτι που θεωρούσαν γνώριμο, αλλά τελικά αποκαλύπτεται πολύ πιο πλούσιο.

Το ερώτημα όμως είναι, τι γίνεται μετά; Φυσικά, υπάρχουν εκπαιδευτικοί που αξιοποιούν όσα πήραν από το εργαστήριο και ενσωματώνουν το παραμύθι στη σχολική αίθουσα με δημιουργικούς τρόπους. Όμως αναρωτιέμαι — πόσο πραγματικό χρόνο έχουν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί να ασχοληθούν με αυτά που αγαπούν, όταν είναι εξαντλημένοι από την πίεση του αναλυτικού προγράμματος;

Εάν το Υπουργείο Παιδείας ενδιαφέρεται πραγματικά για τη διάδοση της προφορικής αφήγησης, των μύθων και των παραμυθιών, τότε χρειάζονται συστηματικές αλλαγές: περισσότερος χρόνος για δημιουργία, για καλλιέργεια σχέσεων και συναισθημάτων μέσα στην τάξη.

Το παραμύθι δεν είναι απλώς ένα εργαλείο. Είναι ένας ζωντανός τρόπος να συναντηθούμε και να επικοινωνήσουμε ως άνθρωποι. Αλλά για να λειτουργήσει, πρέπει πρώτα να του δώσουμε χώρο για να πάρει τη θέση που του αξίζει.

Μπορείτε να μας περιγράψετε μία συγκινητική ή απροσδόκητη ανταπόκριση που έχετε λάβει από κάποιον ακροατή σας;

Θυμάμαι μια φορά που αφηγούμουν την Κοκκινοσκουφίτσα σε ένα παιδικό κοινό. Είχα φτάσει στο γνωστό σημείο, εκεί που η μικρή λέει: «Γιαγιά, γιαγιά, γιατί έχεις τόσο μεγάλα μάτια;» — και ξαφνικά, ένα κοριτσάκι γύρω στα 3,5 ετών άρχισε να κλαίει. Σκέφτηκα, πάει, το τρόμαξα το παιδάκι — η κακούργα!

Αμέσως προσπέρασα το σημείο, πολύ ουδέτερα, χωρίς εκφράσεις, και έτρεξα να τελειώσω γρήγορα το παραμύθι. Και τότε, το ίδιο κοριτσάκι ξαναρχίζει να κλαίει και λέει με λυγμούς:

«Γιατί δεν το είπες το παραμύθι όπως έπρεπε;»

Εκεί κατάλαβα κάτι πολύ σημαντικό πως τα παιδιά δεν θέλουν να τα προστατεύσεις από τον φόβο μέσα στο παραμύθι — θέλουν να τον περάσουν μαζί σου, για να φτάσουν στη λύτρωση. Ο φόβος στο παραμύθι είναι φυσικός. Και το καλό τέλος λειτουργεί σαν αγκαλιά, τα ηρεμεί και τα επιστρέφει με ασφάλεια στην πραγματική ζωή.

Ήταν μια στιγμή που μου έμαθε πολλά — όχι μόνο για τα παιδιά αλλά το ίδιο θα έλεγα ότι ισχύει και τους ενήλικες

Έχετε να μας πείτε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα όπου η αφήγησή σας έκανε αισθητή διαφορά σε ευάλωτες ομάδες;

Θα μπορούσα να αναφέρω αρκετές στιγμές από αφηγήσεις . Όμως, καταβάθος, νιώθω πως όλοι οι άνθρωποι —ανεξαρτήτως κοινωνικών συνθηκών— έχουν την ίδια ανάγκη, να ακούσουν τη ψυχή τους, να γαληνέψει ο νους τους, να αισθανθούν ότι ανήκουν σε μια κοινότητα. Δεν θέλω να δώσω έμφαση στη λέξη “ευάλωτος”, γιατί η αλήθεια είναι πως όλοι, σε κάποια φάση της ζωής μας, βρεθήκαμε να είμαστε ευάλωτοι..

Η αφήγηση δεν κάνει διακρίσεις. Έρχεται να ενώσει τους ανθρώπους , όχι να τους ξεχωρίσει.

Υπάρχουν αρνητικές πλευρές στο να είσαι αφηγήτρια παραμυθιών στην Ελλάδα σήμερα;

Πολύ ωραία ερώτηση!

Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ελλάδα είναι πως ο αφηγητής δεν έχει αναγνωρισμένη επαγγελματική υπόσταση. Στην ουσία… δεν υπάρχουμε στα μάτια της Πολιτείας. Δεν υπάρχει θεσμοθετημένη τυπική εκπαίδευση, ούτε αναγνώριση του κλάδου, και —δυστυχώς— αυτό δεν φαίνεται να αλλάζει σύντομα.

Το 2021, μέσα στην καραντίνα, μια ομάδα αφηγητών με μεράκι και επιμονή ιδρύσαμε το Σωματείο Επαγγελματιών Αφήγησης – Ιστορήσης (Σ.ΕΠ.ΑΦ.Ι.), στο οποίο έχω τη χαρά και την ευθύνη να εκτελώ τα καθήκοντα ως Γ. γραμματέας. Προσπαθούμε να αλλάξουμε αυτή την κατάσταση, να συσπειρωθούμε και να αποκτήσουμε ένα επαγγελματικό πλαίσιο. Όμως συχνά ερχόμαστε αντιμέτωποι με τα γρανάζια της γραφειοκρατίας και της αδιαφορίας.

Παρόλ’ αυτά —και ίσως επειδή όλα αυτά υπάρχουν— η αφήγηση ανθίζει. Είναι ένα πανάρχαιο επάγγελμα που κατάφερε να επιβιώσει μέχρι σήμερα και συνεχίζει να εξελίσσεται.. Αυτό όμως είναι που μας δίνει κουράγιο να συνεχίζουμε τον αγώνα για καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες.

Πώς διαχειρίζεστε την ισορροπία μεταξύ της διατήρησης της παράδοσης και της καινοτομίας στην αφήγηση;

Αγαπώ τα παραδοσιακά παραμύθια — πολλές φορές νιώθω σαν να είμαι θεματοφύλακας τους. Είναι ιστορίες που προέρχονται από το παρελθόν και εξακολουθούν μέσα τους αιώνες να υπάρχουν και να συγκινούν ακόμα πολύ κόσμο .

Ταυτόχρονα, όμως, αντιλαμβάνομαι τον σφυγμό της σημερινής κοινωνίας. Οι άνθρωποι —παιδιά και ενήλικες— είναι πιο ενεργοί, πιο συμμετοχικοί σε σχέση με παλαιότερες γενιές. Για αυτό μου αρέσουν πολύ και τα βιωματικά εργαστήρια, δίνουν στον καθένα την ευκαιρία πρώτα να βιώσει το συναίσθημα μέσα από καθοδηγούμενες σωματικές ασκήσεις, και στη συνέχεια να ακούσει και να συμμετάσχει ενεργά στην αφήγηση. Έτσι, θεωρώ πως συνδυάζω τον σεβασμό στην παράδοση με τις ανάγκες της νέας εποχής..

Έχετε αναπτύξει συγκεκριμένες τεχνικές για να ενσωματώσετε στοιχεία από την τοπική παράδοση (π.χ. παραμύθια της Μακεδονίας) στις αφηγήσεις σας;

Το 2022 δημιούργησα την παράσταση «4 Εποχές», που περιλάμβανε μικρασιατικά παραμύθια, λόγω του αφιερώματος των 100 χρόνων από την Μικρασιατική καταστροφή. Άλλες φορές πάλι αναπτύσσουμε θεματικές αφιερωμένες σε περιοχές όπως η Μακεδονία — κάτι που συμβαίνει συχνά, και με πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα.

Μην γελιόμαστε όμως τα παραμύθια είναι οικουμενικά. Τα ίδια μοτίβα, τους ίδιους αρχετυπικούς ήρωες, τις ίδιες ανάγκες και αγωνίες των ανθρώπων, τα συναντάμε σε όλους τους λαούς, σε κάθε γωνιά της γης.

Αυτό που αλλάζει είναι τα σύμβολα και τα πολιτισμικά στοιχεία. Ο κάθε τόπος βάζει τη δική του σφραγίδα για να προβάλει τον τόπο του, την γλώσσα, το χιούμορ, κ.α. Οι τοπικές παραλλαγές είναι αυτές που αναδεικνύουν τον πλούτο της παράδοσης, και εκεί είναι που αξίζει να εστιάζουμε όταν ενσωματώνουμε στοιχεία από συγκεκριμένες περιοχές στην αφήγηση.

Αν μπορούσατε να αλλάξετε ένα πράγμα στον πολιτιστικό χάρτη της Ελλάδας σχετικά με τα παραμύθια, τι θα ήταν;

Ονειρεύομαι έναν κόσμο όπου ο παραμυθάς θα έχει τη θέση που του αξίζει στον πολιτιστικό χάρτη της χώρας. Σήμερα η συμβολή του στην κοινωνία δεν είναι ξεκάθαρη ούτε αναγνωρισμένη θεσμικά. Ο αφηγητής παραμένει στην αφάνεια — δεν έχει επαγγελματική κατοχύρωση, ούτε υποστήριξη από την πολιτεία και τους δημοτικούς φορείς.

Αν μπορούσα να αλλάξω κάτι, θα ήταν να αναγνωριστεί η αφήγηση ως τέχνη με σπουδαίο ρόλο στην κοινωνία και να δημιουργηθούν καλύτερες συνθήκες εργασίας για να αναπτυχθεί με σταθερές δομές, παρουσία στα σχολεία, στους πολιτιστικούς φορείς, στα μέσα.

Γιατί όσο δεν υπάρχει χώρος για τον παραμυθά, πολλοί άξιοι αφηγητές αποθαρρύνονται και απομακρύνονται από αυτό το λειτούργημα.

Ποια είναι η σχέση σας με τα Αφηγηματικά Δρώμενα;

Τα Αφηγηματικά Δρώμενα είναι μια ομάδα μελέτης και καλλιτεχνικής έκφρασης, με στόχο τη διάδοση των μύθων και των παραμυθιών μέσα από την αφήγηση και δημιουργήθηκε το 2023. Αποτελούμαστε από τρεις αφηγήτριες, την Στέλλα Τσατσαρώνη, τη Στέλλα Στιβαχτάρη και εμένα.

Μέσα από αυτή τη σύμπραξη, έχουμε υλοποιήσει ποικίλες δράσεις και παραστάσεις για παιδιά και ενήλικες. Ξεχωρίζουν οι συνεργασίες μας με το Υπουργείο Πολιτισμού σε δύο προγράμματα, στο πλαίσιο του άξονα για παιδιά και νέους:

«Παραμύθια από τη Μάνα Γη»

«Να μιλήσω: Παιχνίδια για τη Ζωή και τον Κόσμο»

Τα Αφηγηματικά Δρώμενα συνεχίζουν να δημιουργούν και να παρουσιάζουν αφηγηματικές παραστάσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα και βιωματικά εργαστήρια, φέρνοντας τα παραμύθια κοντά σε παιδιά, εκπαιδευτικούς και το ευρύτερο κοινό.

Τι αντιπροσωπεύει η Λέσχη Αφήγησης Θεσσαλονίκης;

Η Λέσχη Αφήγησης Θεσσαλονίκης φιλοξενείται από την Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Η ιδέα των λεσχών αφήγησης δεν είναι δική μου — πρόκειται για έναν θεσμό που λειτουργεί σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Στην Ελλάδα, η αρχική έμπνευση ανήκει στον Δημήτρη Προύσαλη, με τον οποίο είχαμε μια πολύ καλή συνεργασία, κι έτσι ξεκίνησα να οργανώνω τη Λέσχη στην πόλη μας.

Η Λέσχη αποτελεί έναν ζωντανό πυρήνα αφήγησης γιατί νέοι αφηγητές δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους σε ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον. Επίσης κρατάμε δεσμούς με επαγγελματίες αφηγητές από την πόλη μας και την υπόλοιπη Ελλάδα. Φιλοξενούμε φοιτητές από τα παιδαγωγικά τμήματα, κινηματογραφιστές κ.α που εργάζονται πάνω στα παραμύθια βρίσκουν πλούσιο υλικό και λαμβάνουν σχετικές πληροφορίες.

Μα πάνω απ’ όλα, υποδεχόμαστε φίλους της αφήγησης — ανθρώπους που αγαπούν να ακούν παραμύθια και έρχονται συντροφιά μας.

Η Λέσχη είναι μια κοινότητα ανθρώπων που μοιράζονται το ίδιο όραμα. Ένας χώρος που ενώνει το παλιό με το καινούργιο, το όνειρο με την πραγματικότητα.

Αν είχατε την ευκαιρία να οργανώσετε ένα διεθνές φεστιβάλ αφήγησης στην Ελλάδα, τι θέμα θα επιλέγατε και γιατί;

Μα τι άλλο; Την ελληνική μυθολογία, τα Ομηρικά έπη και φυσικά τους μύθους του Αισώπου. Η Ελλάδα είναι γενέτειρα ιστοριών που έχουν ταξιδέψει σε όλον τον κόσμο και παραμένουν ζωντανές εδώ και αιώνες. Υπάρχει ένας ανεκτίμητος πλούτος που κουβαλάμε ως λαός, είναι χρέος μας να τον σεβόμαστε, να τον αναδεικνύουμε και να τον προσφέρουμε και στις επόμενες γενιές — αλλά και στους επισκέπτες από όλον τον κόσμο που διψούν να τον ακούσουν από την πηγή του δίπλα στους αρχαιολογικούς μας χώρους.

Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν νέο ή μια νέα που θέλει να ασχοληθεί με την αφηγηματική τέχνη;

Θα του έλεγα πως η διαδρομή δεν είναι εύκολη· έχει απαιτήσεις, πολύ διάβασμα, συνεχή εξάσκηση και εσωτερική διεργασία με τον εαυτό μας. Η ενασχόληση με τα παραμύθια είναι μια συνεχόμενη γνώση που αποκτάται με πολύ κόπο. Είναι σαν να βουτάς σε έναν ανεξάντλητο πυθμένα — ανοίγεις μία πόρτα και μπροστά σου ξεδιπλώνονται άλλες σαράντα. Τόσο μεγάλος και ανεξερεύνητος είναι ο κόσμος των παραμυθιών. Αν έχεις μεράκι, αγάπη και επιμονή θα σου αποκαλυφθούν πλούτη και θησαυροί .

Σε έναν κόσμο όπου οι ρυθμοί της καθημερινότητας ολοένα και επιταχύνονται, υπάρχουν φωνές που μας θυμίζουν πως η ουσία της ανθρώπινης εμπειρίας κρύβεται στις ιστορίες που λέμε — και σε εκείνες που ακούμε. Σεβασμό και τιμή σ αυτούς τους ανθρώπους.

Πηγή: Cityportal<br>https://cityportal.gr/eleni-mpasdara-afigitria-paramythion/